بیماری حباب گازی

Gas Bubble Disease

وجود حبابهای گاز در پشت کره چشم، در بافتها، در کیسه شنا، معده و سایر قسمتهای لوله گوارشی باعث بزرگی شکم می شود، تجمع حباب در پشت کیسه زرده لارو

علت ایجاد بیماری
لحظه ای که فشار کل گازهای محلول در آب از فشار محیطی اتمسفر بیشتر باشد را حالت فوق اشباع آب گویند. این زمانی مشاهده می شود که آب از چاههای عمیق به بالا پمپاژ شود زیرا در این آبها نیتروژن و یا دی اکسید کربن در حالت فوق اشباع قرار دارد. آب چشمه ها نیز ممکن است پس از ذوب برف زمستانی از نظر نیتروژن به حالت فوق اشباع برسد. علت این امر نیز تجمع گاز نیتروژن در طول فصل زمستان است که در اثر تجزیه طبیعی نیتریت و نیترات به وجود می آید. هنگامی که آب در معرض اتمسفر قرار می گیرد، گاز اضافی شروع به برقراری تعادل با هوا کرده و بنابراین، از حالت محلول خارج می شود. اگر این امر در رگهای خونی یا بافتهای دیگر ماهیان روی دهد، بیماری حباب گازی ایجاد می شود. بیماری حباب گازی در آب تاسیسات تخم پروری بیشتر مشاهده می شود، که گاز به حد فوق اشباع (بوسیله پمپ معیوب، لوله های سوراخ شده و یا استفاده از آبهای زیر زمینی یا زیر سدها ) رسیده باشد. بیشتر موارد حباب گازی در اثر نیتروژن اضافی ایجاد می شود، زیرا اکسیژن از نظر سوخت و ساز در ترکیب وارد می شود و بنابراین احتمال آن ضعیف است که حبابهای دائمی تولید کند. با وجود این غلظتهای بسیار بالای اکسیژن خطرناک است. در استخرها مقادیر بیش از 125 درصد حالت اشباع توصیه نمی شود و 300 درصد اشباع کشنده است. مقادیر اکسیژن محلول در حد بیش از 20 میلیگرم در لیتر باعث بروز مرگ و میر می شود. اگر ماهیان آب فوق اشباع را قبل از برقراری تعادل تنفس کنند، گاز اضافی در داخل جریان خون از حالت محلول خارج می شود و در بافتهای مختلف ایجاد آمبولی ( بیماری حباب گازی ) می کند. در حالت حاد بیماری حباب گازی مرگ و میر در عرض کمتر از چند دقیقه صورت می گیرد. با وجود این بیشتر موارد از حد کمتر برخوردارند و تلفات زیاد بعد از چند روز مواجهه روی می دهد. تخم ها در سطح آب شناور می مانند و نوزادن و بچه ماهیان به خصوص قزل آلا دچار اتساع کیسه شنا می شوند. تورم جمجمه بیرون زدگی کره چشم، تورم تیغه های آبششی، تورم حفره صفاقی و صدری، یا ایجاد حبابهای گاز در کیسه زرده از علایم دیگر هستند. ممکن است تلفات تا 100 درصد برسد. حبابها را می توان در مقاطع باله یا آبشش با فشار خارج کرد و این کار را در هنگامی که ماهی در زیر آب است، انجام داد. این امر به تشخیص کمک می کند. ایجاد حبابهای ناشی از فساد بافتی در ماهیان مرده را با بیماری حباب گازی اشتباه نگیرید.
وجود حباب گاز در کیسه زرده لارو قزل آلای رنگین کمان (راست) وجود حباب گاز در چشم ماهي قزل آلا (وسط). وجود حباب گاز در سرپوش آبششي و باله سينه اي ماهي قزل آلا (سمت چپ)